Nguyên nhân và cách điều trị:
1; Đau nửa đầu là gì?
Đau nửa đầu (hay đau đầu Migraine) là cơn đau xảy ra ở một bên đầu, diễn ra đột ngột và gây nhói trong vài giờ hoặc thậm chí là vài ngày. Cơn đau nửa đầu thường đi cùng với một số dấu hiệu như buồn nôn, nôn hoặc nhạy cảm với ánh sáng, tiếng ồn. Do vậy mà đau nửa đầu gây nên nhiều trở ngại trong cuộc sống cũng như các hoạt động cơ thể con người.
Đau nửa đầu có thể xảy ra với bất kỳ ai, tuy nhiên những đối tượng dưới đây lại có nguy cơ bị đau đầu cao hơn so với những người khác, gồm:
-Tiền sử gia đình có người mắc bệnh đau nửa đầu. Phụ nữ trước và trong kỳ kinh nguyệt.
-Phụ nữ mang thai, sử dụng thuốc tránh thai.
-Người dùng nhiều chất kích thích như rượu, bia,…
-Người thường xuyên bị căng thẳng, áp lực.
-Phụ nữ trong giai đoạn tiền mãn kinh – mãn kinh.
Đau nửa đầu bao gồm 4 giai đoạn ứng với những triệu chứng khác nhau, gồm: Triệu chứng mơ hồ, hào quang, tấn công và sau cơn đau. Mỗi người bệnh sẽ trải qua một giai đoạn khác nhau.
Giai đoạn 1: Triệu chứng mơ hồ
Ở giai đoạn này, cơn đau nửa đầu thường đến sau khi phát những dấu hiệu cảnh báo trước 1 đến 2 ngày như:
-Tâm trạng thay đổi thất thường.
-Mệt mỏi, uể oải trong người.
-Thèm ăn hoặc chán ăn.
-Nhạy cảm với ánh sáng, âm thanh.
-Thường xuyên ngáp.
-Táo bón hoặc tiêu chảy.
Tuy nhiên vẫn có trường hợp cơn đau xảy ra nhưng không xuất hiện một dấu hiệu cảnh báo nào. Theo Migraine Trust, có khoảng 70 – 90% người bệnh đau nửa đầu sẽ nằm trong trường hợp này.
Giai đoạn 2: Hào quang
Hào quang là sự rối loạn các giác quan, có thể xảy ra trước hoặc trong khi bị đau nửa đầu, xuất phát từ hệ thần kinh và dẫn đến nhiều rối loạn cơ thể, kéo dài trong vài phút đến 1 giờ, bao gồm:
-Nhìn thấy ảo giác như tia sáng nhấp nháy, chấm đen, đường lượn sóng, có điểm mù hoặc khoảng trống trong tầm nhìn…
-Mất thị lực, không nhìn thấy gì cả.
-Cảm giác ngứa và tê ở một bên cơ thể.
-Cảm thấy nặng ở phần tay chân.
-Không nói rõ ràng được, ù tai.
Giai đoạn 3: Tấn công
Ở giai đoạn tấn công, cơn đau nửa đầu có phần dữ dội hơn, nếu không được điều trị sẽ kéo dài từ 4 đến 72 giờ. Mức độ cơn đau xảy ra tùy thuộc vào mỗi người, có người bị đau vài ngày 1 lần, có người lại bị 1-2 lần/năm. Những dấu hiệu cụ thể như:
- Cơn đau xuất hiện ở 1 bên hoặc toàn bộ đầu.
- Có cảm giác đau giật nhói đầu.
- Buồn nôn và nôn.
- Cơ thể yếu ớt, nhợt nhạt.
- Nhạy cảm với ánh sáng, âm thanh và mùi.
Giai đoạn 4: Sau cơn đau
Sau khi cơn đau nửa đầu đã đi qua, bạn có thể gặp những triệu chứng như:
- Mệt mỏi, kiệt sức.
- Đau hay yếu cơ.
- Có cảm giác thèm ăn hoặc chán ăn tùy vào từng người.
- Tâm trạng thay đổi.
Bệnh đau nửa đầu hiện nay vẫn chưa xác định được nguyên nhân chính xác. Do vậy, theo các chuyên gia, cơn đau nửa đầu có thể xuất phát từ những lý do sau:
- Bệnh lý thần kinh cột sống cổ: Những bệnh như thoái hóa đốt sống cổ, thoát vị đĩa đệm đốt sống cổ đều có thể khiến dây thần kinh bị chèn ép, ảnh hưởng đến khả năng lưu thông máu lên não, từ đó dẫn đến cơn đau nửa đầu kèm theo chứng chóng mặt, hoa mắt.
- Thay đổi trong não, hệ thần kinh: Sự thay đổi trong thân não tác động tới dây thần kinh sinh ba, làm mất cân bằng hóa chất trong não như Serotonin và gây nên cơn đau đầu.
- Di truyền: Theo thống kê, có 75% trường hợp người bị đau nửa đầu có người thân trong gia đình cũng bị mắc bệnh này.
- Tuổi tác: Bệnh đau nửa đầu thường xuất hiện ở lứa tuổi từ 20-50 và hiếm khi xảy ra sau 60 tuổi.
- Thay đổi nội tiết tố ở nữ giới: Lượng Estrogen trong cơ thể thay đổi, đặc biệt ở thời điểm trước hoặc trong kỳ kinh nguyệt, mang thai và mãn kinh sẽ gây nên đau nửa đầu.
- Kích thích cảm giác: Ánh sáng chói, âm thanh lớn hay những loại mùi hương mạnh như nước hoa, khói thuốc, sơn pha loãng đều gây nên đau nửa đầu cho một vài người.
- Thói quen sinh hoạt: Thường xuyên căng thẳng, áp lực, mất ngủ, hoạt động thể chất quá mức đều có thể gây nên chứng đau nửa đầu.
- Thời tiết thay đổi: Khi có sự chuyển giao giữa các mùa, thời tiết trở nên thất thường hơn khiến cho bạn dễ bị đau nửa đầu.
- Sử dụng thuốc: Những loại thuốc như thuốc giãn mạch, thuốc tránh thai có thể làm cho cơn đau nửa đầu trở nên tồi tệ hơn.
- Chế độ ăn uống: Trong bữa ăn hàng ngày nếu bạn ăn nhiều đồ mặn, đồ chế biến sẵn, sử dụng phụ gia thực phẩm hay uống cà phê, rượu bia nhiều đều dẫn đến cơn đau nửa đầu.
Vì chưa xác định được chính xác nguyên nhân gây đau nửa đầu nên những cách chữa trị thường hướng tới việc giảm đau và ngăn ngừa bệnh tái phát bằng hai cách như điều trị mãn tính và điều trị dự phòng.
5.1. Giảm đau nửa đầu tự nhiên tại nhà
Người bệnh có thể áp dụng một số cách giúp giảm nhẹ triệu chứng đau nửa đầu tại nhà như sau:
- Nghỉ ngơi và thư giãn trong không gian yên tĩnh, không quá nhiều ánh sáng.
- Chế độ dinh dưỡng khoa học, hạn chế sử dụng các thực phẩm có chất kích thích, các thức uống có cồn.
- Uống nhiều nước, bổ sung đủ nước cho cơ thể.
- Mặc quần áo rộng rãi, thoáng mát.
- Tránh các yếu tố khởi phát cơn đau nửa đầu như mùi hương mạnh nước hoa, khói thuốc lá…
- Chế độ lao động và sinh hoạt tránh căng thẳng (stress) kết hợp với thư giãn luyện tập thể dục thường xuyên.
- Thiết lập thói quen đi ngủ và thức dậy vào giờ cố định, hạn chế thức khuya hoặc sử dụng thiết bị điện tử trước khi ngủ.
5.2. Điều trị bằng thuốc
Khi bị đau nửa đầu, mọi người thường có xu hướng tìm đến các loại thuốc giảm đau để nhanh chóng giải quyết cơn đau khó chịu như:
Thuốc điều trị mãn tính
- Thuốc giảm đau và NSAID: Đây là loại thuốc giảm đau không kê đơn như Aspirin, Naproxen Natri, Ibuprofen, Acetaminophen. Các loại thuốc này có thể dùng đơn hoặc dùng chung với những loại thuốc khác. Tuy nhiên, các loại thuốc này chống chỉ định với một số người mắc bệnh như, suy thận, hen suyễn, trào ngược dạ dày,… Bên cạnh đó, việc lạm dụng thuốc thường xuyên sẽ dẫn tới lờn thuốc hoặc khiến cơn đau trầm trọng hơn.
- Thuốc giảm đau và NSAID: Đây là loại thuốc giảm đau không kê đơn như Aspirin, Naproxen Natri, Ibuprofen, Acetaminophen. Các loại thuốc này có thể dùng đơn hoặc dùng chung với những loại thuốc khác. Tuy nhiên, các loại thuốc này chống chỉ định với một số người mắc bệnh như, suy thận, hen suyễn, trào ngược dạ dày,… Bên cạnh đó, việc lạm dụng thuốc thường xuyên sẽ dẫn tới lờn thuốc hoặc khiến cơn đau trầm trọng hơn.
- Ergotamine kết hợp Ergot Ergot Alkaloid: Người bệnh đau nửa đầu sẽ được điều trị qua đường mũi, tiêm bắp hoặc tiêm tĩnh mạch. Loại thuốc này có tác dụng phụ là gây buồn nôn, do đó một số người lựa chọn sử dụng kết hợp các loại thuốc khác để chống buồn nôn.
- Triptans: Triptans là loại thuốc kê toa có sẵn, gồm 7 loại khác nhau là Almotriptan, Eletriptan, Frovatriptan, Naratriptan, Rizatriptan, Sumatriptan, Zolmitriptan được điều chế rất đa dạng (viên uống, thuốc xịt mũi, tiêm dưới da,…). Ngoài ra, Triptans vẫn có nhiều tác dụng phụ như gây buồn ngủ, ngứa ran hoặc tức ngực.
Thuốc điều trị dự phòng
- Thuốc phòng ngừa giúp giảm tần suất và mức độ nghiêm trọng, giảm lạm dụng thuốc cấp tính, hạn chế sự khuyết tật của cơn đau nửa đầu.
- Thuốc huyết áp Beta-Blockers, thuốc ức chế Canxi.
- Thuốc chống trầm cảm ba vòng, chất ức chế tái hấp thu Serotonin.
- Thuốc chống co giật.
- Thuốc chống đối kháng Serotonin.
Rủi ro của thuốc chữa đau nửa đầu
- Việc dùng thuốc giảm đau giúp nhanh chóng cắt đứt cơn đau, thế nhưng mỗi loại thuốc đều có một vài tác dụng phụ nhất định, nhẹ hay nặng tùy thuộc vào loại thuốc và nghiêm trọng hơn, nếu bạn lạm dụng thuốc, sử dụng quá nhiều thì có thể dẫn đến những hậu quả vô cùng nguy hiểm. Do vậy, khi dùng thuốc bạn cần có sự chỉ định và theo dõi của bác sĩ, tránh tự ý mua về sử dụng.